Pada
tahun 1970-an, perniagaan binatang ternakan bapanya mengalami kemerosotan
ekoran tercetusnya wabak kaki dan mulut. Wabak itu merebak ke seluruh Selatan
Thailand, Kedah dan Perlis. Semua binatang ternakannya mati begitu sahaja.
Sejak itu, Tan Sri Syed Mokhtar mengambil alih perniagaan bapanya dan membuat
keputusan untuk tidak lagi melibatkan diri dalam bidang penternakan. Beliau
mula menjual daging secara kecil-kecilan.
Beliau
pergi dari pekan ke pekan di sekitar Alor Setar bagi membeli daging yang tidak
terjual. Beliau kemudiannya membungkus daging itu bersama ais dan menjualnya
kembali kepada peniaga Bumiputera dan restoran-restoran di sekitar Alor Setar.
Beliau berjaya dalam perniagaan itu. Kejayaan itu menambahkan keyakinan beliau
bagi memajukan diri dalam dunia perniagaan.
Daripada
perniagaan menjual daging, beliau beralih pula kepada perniagaan pengangkutan.
Pada tahun 1972, beliau berjaya mendapat permit bagi empat buah lori Kelas A.
Beliau mendapat bantuan pinjaman sebanyak RM110,000 daripada pihak MARA yang
digunakannya bagi membeli dua buah lori Mercedes 911LS.
Sebenarnya,
seorang peniaga Cina menawarkan sejumlah wang bagi baki dua permit yang tidak
digunakannya. Tan Sri Syed Mokhtar enggan dan menyerahkan permit itu kembali
kepada MARA. Selepas membeli dua buah lori itu, Tan Sri Syed membuka syarikat
pengangkutan yang dinamakan Syarikat Pengangkutan Sentosa dan melantik kerani
Cina sebagai pengurus syarikatnya itu.
Tan
Sri Syed Mokhtar menggunakan lori-lorinya bagi memulakan perniagaan beras.
Syarikat Kenderaan Sentosa masih wujud sehingga ke hari ini dan memiliki lebih
daripada 40 buah lori.
Pada
tahun 1974, Tan Sri Syed Mokhtar membeli rumah kedainya yang pertama di Jalan
Telok Wan Jah di bawah perjanjian sewa beli dengan UDA atau Perbadanan Kemajuan
Bandar.
Seterusnya,
pada tahun 1975, beliau menubuhkan Syarikat Shah dan memohon lesen perdagangan
beras daripada Lembaga Padi Negara yang kini dikenali sebagai Bernas. Tuah ayam
nampak di kaki, tuah manusia siapa yang tahu. Dia berjaya mendapat kontrak bagi
membekalkan beras ke pihak FELDA, MARA Senama, Pernas Edar dan juga Sergam Sdn.
Bhd., iaitu anak syarikat Perbadanan Kemajuan Ekonomi Negeri Johor.
Selepas
berjaya dengan Syarikat Shah, beliau menubuhkan syarikat usaha sama dengan dua
orang peniaga Cina, iaitu Ng Ghiak Gee dan Chua Chong Tan. Ghiak Gee adalah
pedagang beras manakala Chong Tan pula pengilang beras.
Dalam
syarikat usaha sama itu, Tan Sri Syed Mokhtar memegang 52 peratus kepentingan
manakala Ghiak Gee dan Chong Tan masing-masing 32 peratus dan 16 peratus.
Perniagaan usaha sama yang diberi nama Bukhary Sdn. Bhd. itu memulakan
operasinya pada 15 Julai 1976, di pejabatnya di Jalan Telok Wan Jah.
Perniagaannya
terus berkembang daripada beras, beliau kemudiannya mengembangkan perniagaannya
kepada komoditi lain, iaitu gula. Ini masih dijalankan sehingga ke hari ini
melalui Bukhary Sdn. Bhd. Pendapatan tahunan Bukhary Sdn. Bhd. kini mencecah
RM250 juta.
Setahun
selepas Bukhary Sdn. Bhd. memulakan operasinya, beliau menubuhkan Bukhary (KL)
Sdn. Bhd. pada tahun 1977. Syarikat itu ditubuhkan khas bagi mendapatkan
kontrak kerajaan yang pada masa itu banyak ditawarkan kepada usahawan
Bumiputera. Operasi Bukhary (KL) Sdn. Bhd. dijalankan di rumah kedai empat
tingkat di Jalan Pahang yang juga dibeli melalui perjanjian sewa beli dengan
UDA. Usahanya membuahkan hasil lagi.
Tan
Sri Syed Mokhtar diberikan kontrak bagi membekalkan beras, teh, tepung coklat,
tepung susu dan juga minyak sapi kepada kerajaan. Bahagian bawah pejabatnya
diubah suai menjadi pusat pembungkusan. Apabila
beliau mendapat kontrak pembekalan itu, Tan Sri Syed Mokhtar menubuhkan Susu
Mas Sdn. Bhd. pada tahun 1979. Syarikat itu juga adalah syarikat usaha sama di
antara dirinya yang memegang 51 peratus kepentingan dengan New Zealand Milk
Products yang memegang saham selebihnya. Produk Susu Mas Sdn. Bhd. dipasarkan
di bawah jenama Fernleaf dan Anchor. Pada pertengahan tahun 80-an, Tan Sri Syed
Mokhtar menjual kepentingannya dalam Susu Mas Sdn. Bhd. ekoran kemelesetan
ekonomi.
Beliau
mempunyai strategi sendiri dalam menjalankan perniagaannya, pada tahun 1978,
beliau dijemput menyertai delegasi perdagangan ke Ekso Perdagangan Canton,
China. Semasa berada di China, Tan Sri Syed Mokhtar menjalankan sistem barter,
iaitu menukarkan kokonya dengan teh dari China. Cuma bezanya sistem barter
zaman sekarang dijalankan secara besar-besaran atau pukal. Contohnya,
menukarkan 1 tan minyak sawit dengan 1 tan minyak mentah.
Selepas
mengembangkan perniagaannya bermula daripada bidang komoditi ke pengangkutan,
pembungkusan dan barter, beliau kemudiannya melangkah kepada sektor pembuatan
iaitu pakaian. Ini ekoran kejayaannya mendapat kontrak membuat pakaian seragam
tentera bagi pihak Kementerian Pertahanan. Kontrak itu adalah bagi membekalkan
pihak tentera dengan 120,000 pasang kasut dan 330,000 pasang pakaian seragam.
Apabila berjaya mendapat kontrak itu, beliau mula mencari pembekal. Pada
mulanya, beliau membeli secara terus daripada pengilang.
Selepas
membeli daripada pengilang, beliau kemudiannya membuat keputusan menubuhkan dua
buah syarikat, iaitu Amtek Holdings bagi mengeluarkan kasut dan Oriental
Garments Uniform Division bagi mengeluarkan pakaian. Oriental Garments Uniform
Division adalah syarikat usaha sama dengan Oriental Garment yang berpusat di
Seberang Prai.
Apabila
Amtek Holdings disenaraikan di Papan Kedua Bursa Saham Kuala Lumpur pada tahun
1998, beliau menggunakan wang penyenaraian yang diperolehnya bagi membeli Spark
Manshop dan hak bagi mengeluarkan dan memasarkan pakaian berjenama Crocodile.
Kini, anak syarikat Amtek Holdings mengeluarkan kasut tentera (Amtek Shoes) dan
pakaian berjenama Lee Coopers dan Lois (Amtek Garments Sdn. Bhd.) bagi pasaran
eksport.
Tidak
cukup dengan perniagaan pakaian, beliau juga bergiat dalam perniagaan
perkapalan. Beliau menubuhkan Bukhari Shipping dan mendaftarkannya dengan pihak
Perbendaharaan. Bukhari Shipping bertindak sebagai broker kapal di bawah polisi
CABOTAGE. Melalui Bukhari Shipping, Tan Sri Syed Mokhtar membeli sebuah kapal
buatan Jerman yang berusia 28 tahun pada harga USD1 juta.
Kapal
yang diberi nama Angsa Mas itu digunakan bagi mengangkut beras dari Thailand ke
Sabah dan Sarawak. Walau bagaimanapun, perniagaan itu mengalami kerugian yang
menyebabkan beliau terpaksa menjual kapalnya pada harga USD600,000, iaitu rugi
sebanyak USD400,000 (USD1 juta – USD600,000).
Pada
masa yang sama, beliau mula memlibatkan diri dalam sektor pembangunan hartanah.
Beliau membeli beberapa bidang tanah di Alor Setar dan memulakan beberapa
projek perumahan di bawah syarikat Bukhary Development.
Beliau
terlibat dalam projek penswastaan Johor Port Sdn. Bhd. dan Johor Tenggara Oil
Palm Sdn.Bhd. Beliau membeli Johor Port melalui tender pada harga RM330 juta.
Johor Tenggara Oil Palm Sdn. Bhd. pula dibelinya pada harga RM135 juta. Melalui
Johor Port Sdn. Bhd., beliau menjayakan projek Pelabuhan Tanjung Pelepas.
|
Pelabuhan Tanjung Pelepas |
Kini,
Pelabuhan Tanjung Pelepas semakin maju hingga mereka berjaya meyakinkan dua
buah syarikat perkapalan antarabangsa, iaitu Maersk Sealand dari Denmark dan
Evergreen Marine dari Taiwan supaya berpindah dari Pelabuhan Singapura ke
Pelabuhan Tanjung Pelepas.
Projek
penswastaan ketiganya adalah penswastaan air yang mana beliau menubuhkan
Equiventure Sdn. Bhd., iaitu syarikat usaha sama di antara syarikatnya,
Kembangan Dinamik dan Pilecon Bhd. serta syarikat Perancis, Oneo. Pegangan
Kembangan Dinamik dalam syarikat itu adalah sebanyak 49 peratus.
Beliau
membeli MMC Corporation, iaitu syarikat kejuruteraan pada harga RM3 sesaham
daripada Permodalan Nasional Berhad (PNB). Tan Sri Syed Mokhtar juga memiliki
22.7 peratus pegangan dalam Malakoff Berhad, iaitu syarikat pembekalan elektrik
dan 20 peratus pegangan dalam IJM Corporation Berhad di mana perniagaan
utamanya adalah pembuatan.
Selain
itu, beliau memiliki 18 peratus pegangan dalam Bernas yang terlibat dalam
perdagangan beras dan 32 peratus pegangan dalam Pernas International Holdings
Berhad, iaitu konglomerat yang terlibat dalam banyak sektor perniagaan.
Manakala 18.7 peratus pegangan dalam Fiamma Holdings Berhad, syarikat pemasaran
dan pengedaran barangan elektronik serta 100 peratus kepentingan dalam MPH,
iaitu syarikat peruncitan dan pengedaran buku.